Dyspozycje i legaty pogrzebowe Ormian z województwa ruskiego w XVII w.
Słowa kluczowe:
Ormianie, testamenty, województwo ruskie, XVII wiekAbstrakt
Testamenty Ormian z XVII w. niewiele różnią się od takich samych dokumentów spisywanych przez innych mieszczan lub szlachtę w tym okresie na ziemiach Rzeczypospolitej. Są to przede wszystkim dokumenty o charakterze majątkowym. Na podstawie ośmiu analizowanych tu testamentów ze Lwowa i z Jazłowca oraz jednego spisanego w Kołodziejowie pod Haliczem można wskazać specyfikę tych dokumentów.
Testamenty ormiańskie koncentrowały się na kwestiach związanych z rozporządzeniami majątkowymi między krewnymi, dotyczyły ruchomości oraz sum zapisanych na nieruchomościach, a także legatów na ormiańskie i rzymskokatolickie świątynie lub na rzecz wybranych duchownych Kościoła ormiańskiego. Zapisy dla konkretnych osób duchownych stanowią pewną specyfikę ormiańskich akt ostatniej woli. Ukazują zarazem obowiązek utrzymywania gminy ormiańskiej przez jej członków. W testamentach dotacje takie przeznaczane były m.in. na rzecz odległych od Rzeczypospolitej świątyń ormiańskich w Eczmiadzynie w Armenii i Jerozolimie. Legaty ormiańskich testatorów były wyjątkowo wysokie. Świadczą one, że omawiane w artykule testamenty zostały spisane przez zamożnych przedstawicieli ormiańskiej społeczności oraz o dużym zaangażowaniu Ormian zamieszkujących województwo ruskie do utrzymywania instytucji kościelnych.
Pobrania
Bibliografia
Abrahamowicz Zygmunt. 1977. Deodat Nersesowicz, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 22, s. 675–677
Barącz Sadok. 1856. Żywoty sławnych Ormian w Polsce, Lwów
Barącz Sadok. 1862. Pamiątki jazłowieckie, Lwów
Bohosiewicz Michał. 1962–1964. Wartan Hunanian, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 10, s. 106–107
Cui contingit nasci. 2005. „Cui contingit nasci, restat mori”. Wybór testamentów staropolskich z województwa sandomierskiego, oprac. M. Lubczyński, J. Pielas, H. Suchojad, Warszawa
Dług. 2011. Dług śmiertelności wypłacić potrzeba. Wybór testamentów mieszczan krakowskich z XVII–XVIII wieku, oprac. E. Danowska, Kraków
Justyniarska-Chojak Katarzyna. 2010. Testamenty i inwentarze pośmiertne z ksiąg miejskich województwa sandomierskiego (XVI–XVIII wiek), Kielce
Popiołek Bożena. 2009. Woli mojej ostatniej testament ten… Testamenty staropolskie jako źródło do historii mentalności XVII i XVIII wieku, Kraków
Stopka Krzysztof. 2013. Języki oswajane pismem. Alografia kipczacko-ormiańska i polsko-ormiańska w kulturze dawnej Polski, Kraków
Testamenty. 2013. Testamenty szlachty Prus Królewskich z XVII wieku, oprac. i wyd. J. Kowalkowski, W. Nowosad, Warszawa
Testamenty. 2017. Testamenty mieszkańców lwowskich z drugiej połowy XVI i z XVII wieku. Katalog, oprac. O. Winnyczenko, Katalogi testamentów mieszkańców miast z terenów Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego do 1795 roku, t. 4, Warszawa
Testamenty chłopów. 2015. Testamenty chłopów polskich od drugiej połowy XVI do XVIII wieku, oprac. i wyd. J. Łosowski, Lublin
Testamenty szlacheckie. 2015. Testamenty szlacheckie z ksiąg grodzkich wielkopolskich z lat 1681–1700, wyd. P. Klint, Źródła Dziejowe, t. 29, red. M. Górny, Wrocław
Tryjarski Edward. 2010. Zapisy sądu duchownego Ormian miasta Lwowa za lata 1625–1630 w języku ormiańsko-kipczackim, Kraków
Winnyczenko Oksana. 2012a. Структура та формуляр тестаментів львівських вірмен XVII - першої половини XVIII століть, [w:] Крізь століття. Студії на пошану Миколи Крикуна з нагоди його 80-річчя, Львів, s. 449–467
Winnyczenko Oksana. 2012b. „Побожна смерть”: заповіт львівського вірменського єпископа Деодата Нерсесовича (1709 р.), [w:] Львів: місто — суспільство — культура. Збірник наукових праць, t. 8, red. О. Аркуша, О. Вінниченко, М. Мудрог, Львів, s. 44–55
Winnyczenko Oksana. 2014. „Порятунок душі” у світлі тестаментів львівських вірмен XVII–XVIII століть, [w:] Lwów: miasto — społeczeństwo — kultura. Studia z dziejów miasta, t. 9. Życie codzienne miasta, red. K. Karolczak, Ł. T. Sroka, Kraków, s. 73–83
Winnyczenko Oksana. 2015. У правовому просторі „вірменської нації” Львова. Спадкування за заповітами: регламентація та процедура надання їм юридичної сили в XVII–першій половині XVIII століття, [w:] Patrimonium. Студії з ранньомодерної історії Центрально-Східної Європи, t. 1. Ранньомодерна людина: простір — влада — право XVI–XVIII століть, red. В. Михайловський, Я. Століцький, Київ–Краків, s. 339–358
Wolański Filip. 1998. Postawa Ormian lwowskich wobec śmierci w świetle ich testamentów, [w:] Rola mniejszości narodowych w kulturze i oświacie polskiej w latach 1700–1939, red. A. Bilewicz, S. Walasek, Wrocław, s. 31–39
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.