Studium technologiczne materiałów krzemiennych ze stanowiska Wołkusz 3 w północno-wschodniej Polsce. Koncepcja produkcji ostrzy preferencyjnych
DOI:
https://doi.org/10.23858/APOL64.2019.002Słowa kluczowe:
paleolit schyłkowy, młodszy dryas, krąg kultur z liściakami, kultura wołkuszańska, analiza technologiczna inwentarzy krzemiennych, stanowisko Wołkusz 3Abstrakt
W artykule przedstawiono pierwszą część wyników studium technologicznego inwentarza zabytków krzemiennych kultury wołkuszańskiej. Zostało ono oparte na potencjale interpretacyjnym metody składanek, obserwacjach morfologicznych oraz analizie reliefu negatywowego. Badaniom poddano homogeniczny, liczący ponad dwa tysiące przedmiotów zespół ze stanowiska nr 3 w Wołkuszu. O wyborze tego inwentarza zadecydował fakt występowania w jego obrębie dystynktywnego dla tej jednostki taksonomicznej zestawu narzędzi, rdzeni oraz produktów debitażu. W pracy skoncentrowano się na omówieniu jednej z dwóch zrekonstruowanych w toku analizy strategii eksploatacyjnych – określonej jako koncepcja produkcji ostrzy preferencyjnych
Tłumacz: Barbara Majchrzak
Pobrania
Bibliografia
Bar-Yosef O., Van Peer P. 2009, The chaîne opératoire approach in Middle Paleolithic archaeology, „Current Anthropology”, 50/1, pp. 103–131.
Bradley B. A., Giria Y. 1996, Concepts of the technological analysis of flaked stone: a case study from the High Arctic, „Lithic Technology”, 21/1, pp. 23–39.
Cziesla E. 1990, On reffiting of stone artefacts, [in:] The big puzzle: international symposium on refitting stone artefacts, Monrepos, 1987, E. Cziesla, S. Eickhoff, N. Arts, D. Winter eds., Studies in Modern Archaeology, 1, Bonn-Holos, pp. 9–45.
Dziewanowski M. 2004, Świderska koncepcja organizacji przestrzeni konkrecji na przykładzie stanowiska Dręstwo 37, gm. Bargłów Kościelny, manuscript of the Master’s Thesis stored in the Archive of the Institute of Archaeology, Adam Mickiewicz University, Poznań.
Dziewanowski M. 2006, Flint assemblage Dręstwo 37, a preliminary analysis of prede¬termined Swiderian debitage, [in:] The stone: technique and technology, A. Wiśniewski,T. Płonka, J.M. Burdukiewicz eds., Wrocław, pp. 149–166.
Dziewanowski M. 2012, On the classification of by-products of the reduction for bla¬des – some aspects of technology in Swiderian assemblages, „Światowit”, Nowa Seria, 9/B, pp. 223–233.
Fitting rocks... 2007, Fitting rocks: lithic refitting examined, U. Schurmans, M. de Bie eds., BAR International Series, 1596, pp. 31–44.
Inizan M. L., Roche H., Tixier J. 1992, Technology of knapped stone, Préhistoire de la pierre taillée, 3, Meudon.
Kempisty E., Sulgostowska Z. 1991, Osadnictwo paleolityczne, mezolityczne i para¬neolityczne w rejonie Woźnej Wsi, woj. łomżyńskie, Sum.: Final Palaeolithic, Mesolithic and para-Neolithic settlement in the Woźna Wieś region, Łomża voivodship, Warszawa
Migal W. 2006, On various methods of Lyngby point production, [in:] The stone: technique and technology, A. Wiśniewski, T. Płonka, J.M. Burdukiewicz eds., Wrocław, pp. 137–147.
Migal W. 2007, On preferential points of the Final Paleolithic in Central European Lowland, [in:] Studies in the Final Palaeolithic settlement of the Great European Plain, M. Kobusie¬wicz, J. Kabacinski eds., Poznań, pp. 185–200.
Obuchowski W. 2009, Materiały paleolityczne i mezolityczne z zachodniej Białorusi, Świa¬towit Suplement Series P: Prehistories and Middle Ages, 16, Warszawa.
Pastoors A., Tafelmaier Y., Weniger G. - C. 2015, Quantification of Late Pleisto¬cene core configurations: application of the working stage analysis as estimation method for technological behavioural efficiency, „Quartär”, 62, pp. 63–84.
Perreault C., Brantingham P. J., Kuhn S. L., Wurz S., Gao X. 2013, Measuring the complexity of lithic technology, „Current Anthropology”, 54, pp. 397–406.
Przeździecki M. 2014, Krzemieniarstwo schyłkowopaleolitycznej kultury wołkuszańskiej w świetle analizy materiałów ze stanowiska 3 w Wołkuszu, gm. Lipsk n/Biebrzą, pow. augu¬stowski, woj. podlaskie, manuscript of the Doctoral Dissertation stored in the Central Archive of the University of Warsaw, Warszawa.
Rimantiene R. K. 1971, Paleolit i mezolit Litvy, Vilnius.
Schild R. 1975, Późny paleolit, [in:] Prahistoria ziem polskich, W. Hensel ed., 1, Paleolit i mezo¬lit, W. Chmielewski, W. Hensel eds., Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, pp. 15–338.
Schild R. 1988, Processus de changemnt dans le Paléolithique Final des Plaines Septentrio¬LITHIC nales, [in:] De la Loire à l’Oder: Les civilisations du Paléolithique Final dans le Nord-Ouest Européen, M. Otte ed., Oxford, pp. 595–614.
Schild R. ed. 2014, Całowanie. A Final Paleolithic and Early Mesolithic site on an island in ancient Vistula channel, Warsaw.
Schild R., Pazdur M. F., Vogel J. C. 1999, Radiochronology of the tanged point technocomplex in Poland, [in:] Tanged points cultures in Europe. Read at the international archaeological symposium, Lublin, September, 13–16, 1993, S.K. Kozłowski, J. Gurba, L.L. Zaliznyak eds., Lubelskie Materiały Archeologiczne, 13, Lublin, pp. 13–15.
Schild R., Królik H., Tomaszewski A. J., Ciepielewska E. 2011, Rydno. A Stone Age red ochre quarry and socioeconomic center. A century of research, Warsaw.
Sulgostowska Z. 1989, Prahistoria międzyrzecza Wisły, Niemna i Dniestru, Sum.: The prehistory of the area between Vistula, Nieman and Dniestr rivers during the Final Pleisto¬cene, Warszawa.
Szmit Z. 1929, Badania osadnictwa epoki kamienia na Podlasiu, Rés.: Recherches des coloni¬sations de I’époque de pierre en Podlasie, „Wiadomości Archeologiczne”, 10, pp. 36–117.
Szymczak K. 1987, Three faces of the Swiderian culture, [in:] New in Stone Age archaeology, J.K. Kozłowski, S.K. Kozłowski eds., Archaeologia Interregionalis, pp. 35–54.
Szymczak K. 1995, Epoka kamienia Polski północno-wschodniej na tle środkowoeuropejskim, Warszawa.
Szymczak K. 1999, Late Palaeolithic cultural units with tanged points in North Eastern Poland, [in:] Tanged points cultures in Europe. Read at the international archaeological symposium, Lublin, September, 13–16, 1993, S.K. Kozłowski, J. Gurba, L.L. Zaliznyak eds., Lubelskie Materiały Archeologiczne, 13, Lublin, pp. 93–101.
Taute W. 1968, Die Stielspitzen-Gruppen im nördlichen Mitteleuropa: ein Beitrag zur Kenntnis der späten Altsteinzeit, Fundamenta, A/5, Köln-Graz.
Zaliznyak L. L. 1999, Finalny paleolit pivnitchnovo zahodu shidnoy Evropy, Kiev.
Zaliznyak L. L. 1999, Tanged point cultures in western part of Eastern Europe, [in:] Tan¬ged points cultures in Europe. Read at the international archaeological symposium, Lublin, September, 13–16, 1993, S.K. Kozłowski, J. Gurba, L.L. Zaliznyak eds., Lubelskie Materiały Archeologiczne, 13, Lublin, pp. 202–218.
