Some observations on palaeosociology, social interactions, polysemantisation of culture and the theoretical writings of Leo Klejn from the Polish perspective
DOI:
https://doi.org/10.23858/APol66.2021.003Słowa kluczowe:
teoria archeologii, socjologia historyczna, archeosocjologia, polisemantyzacja kultury, teoria źródeł, archeologia, interakcje społeczneAbstrakt
Tekst zawiera refleksje na temat istotnych zagadnień z zakresu teorii archeologii, takich jak polisemantyzacja kultury i paleosocjologia, w których dane archeologiczne i etnograficzne wykorzystywane są do badania historycznych interakcji społecznych oraz do pogłębiania wiedzy o uwarunkowaniach społecznych badanych przez socjologię historyczną. Między innymi te zagadnienia uczynił przedmiotem namysłu Leo S. Klejn, określający badany obszar jako archeosocjologię. Organizując dane antropologiczne (etnograficzne) i archeologiczne, powinniśmy uwzględniać wzajemne relacje między uzupełniającymi się perspektywami, rozumianymi jako świadome wyrażenia i nieświadome podstawy życia społecznego. By to uczynić, pomocne jest zastosowanie koncepcji polisemantyzacji kultury, która pozwala na badanie społeczeństw bez ograniczających założeń wyjściowych. Artefakty mogą wskazywać na warte uwagi przejawy funkcjonowania dawnych struktur społecznych.
Pobrania
Bibliografia
Barford P. 2004, Polish archaeology and Marxism: just a passing phase?, [in:] Arheolog: detektiv i myslitel’ / The archaeologist: detective and thinker: sbornik stat’ei, posvyashchennyi77-letiyu L’va Samoilovicha Kleina, L.B. Vishnyatskii, A.A. Kovalev, O.A. Shcheglova eds., Sankt-Peterburg, pp. 182–197.
Cyngot D. , Zalewska A . I . 2019, A life in archaeology and the specificity of archaeological research. Encounters with Stanisław Tabaczyński, “Archaeologia Polona”, 57, pp. 185–205.Foucault M . 1969, L’archéologie de savoir, Paris.
Foucault M . 1977, Archeologia wiedzy, Warszawa.
Hodder I . 2007, The “Social” in archaeological theory: An historical and contemporary perspective, [in:] A companion to social archaeology, L. Meskell, R.W. Preucel eds., Malden, pp. 23–42.
Klejn L . 1972, Die Konzeption des Neolithikums, Äneolithikums und der Bronzezeit in der archäologischen Wissenschaft der Gegenwart, [in:] Neolithische Studien I, L.S. Klejn, S. Tabaczyński, K. Kroitzsch eds., Berlin, pp. 7–30.
Klejn L . S . 1978, Arheologicheskie istochniki: Uchebnoe posobie, Leningrad.
Le Goff J . 1982, Intervista sulla storia, a cura di Francesco Maiello, Rome–Bari.
Maltese C . 1970, Semiologia del messagio oggettuale, Milan.
Piekarczyk S . 1971, Z problemów polisemantyzacji kultury: próba konstrukcji modelu, “Studia Źródłoznawcze. Commentationes”, 16, pp. 1–24.
Tabaczyński S . 1972, Gesellschaftsordnung und Güteraustausch im Neolithikum Mitteleuropas, [in:] Neolithische Studien, I, L.S. Klejn, S. Tabaczyński, K. Kroitzsch eds., Berlin, pp. 31–96.
Tabaczyński S . 1995, A future for the Marxist paradigm in Central European archaeology? The Polish case, [in:] Whither archaeology?, M. Kuna, N. Venclová eds., Praha, pp. 69–81.
Tabaczyński S . 2004, Coconstructing the past: the cognitive status of archaeological evidence, [in:] Arheolog: detektiv i myslitel’ / The archaeologist: detective and thinker: sbornik stat’ei, posvyashchennyi 77-letiyu L’va Samoilovicha Kleina, L.B. Vishnyatskii, A.A. Kovalev, O.A. Shcheglova eds., Sankt-Peterburg, pp. 105–113.
Tabaczyński S . 2006, Archaeology – anthropology – history. Unconscious foundations and conscious expressions of social life, “Archaeologia Polona”, 44, pp. 15–39.
Tabaczyński S . 2010, Processes of polysemantisation of culture and their fossil correlates, [in:] Rola głównych centrów kulturowych w kształtowaniu oblicza kulturowego Europy środkowej we wczesnych okresach epoki żelaza, B. Gediga, W. Piotrowski eds., Biskupin–Wrocław, pp. 13–25.
Topolski J . 1983, Teoria wiedzy historycznej, Poznań.
Topolski J . 1996, Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej, Warszawa.
Walicki A . 1996, Marksizm i skok do królestwa wolności. Dzieje komunistycznej utopii, Warszawa.
