O winniczkach (Helix pomatia L.) z Wyspy Komorowskiej na Jeziorze Bytyńskim w kontekście chronologiczno-kulturowym
Słowa kluczowe:
winniczki (Helix pomatia L.), Wyspa Komorowska, łużycka kultura, średniowiecze wczesne, mnisiAbstrakt
Autor wskazuje, że nie jest możliwe łączenie skorupek ślimaka winniczka (Helix pomatia L.) z grodziskiem kultury łużyckiej z wczesnej epoki żelaza, znajdującym się na Wyspie Komorowskiej. Skorupki te przynajmniej w części są związane z tamtejszym osadnictwem grodowym z okresu wczesnośredniowiecznego, po części – być może – z osadnictwem późnośredniowiecznym.
Tłumacz: Iwona Zych
Pobrania
Download data is not yet available.
Bibliografia
Abraham W. 1962. Organizacja Kościoła w Polsce do połowy XII wieku, wyd. 2, Poznań
Buko A. 2005. Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej, Warszawa
Dembińska M. 1978. Zbieractwo, [w:] Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. 1, M. Dembińska, Z. Podkowińska red., Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, s. 97–101
Dembińska M. 1978. Pożywienie, [w:] Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. 1, M. Dembińska, Z. Podkowińska red., Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, s. 289–308
Dusza T. 2000. Kazimierz Biskupi, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 8, B. Migut red., Lublin, s. 1291– 1292
Dzieduszycki W., Przybył M. 2002. „Trakt cesarski” – próba odtworzenia przebiegu drogi pielgrzymki Ottona III do Gniezna na podstawie analizy źródeł pisanych i archeologicznych, [w:] Trakt cesarski. Iława– Gniezno–Magdeburg, W. Dzieduszycki, M. Przybył red., Poznań, s. 17–32
Dzieduszycki W., Przybył M. 2002. Wizyta Ottona III w Polsce w roku 1000. Droga podróży cesarskiej przez zachodnie rubieże państwa pierwszych Piastów, „Studia Zachodnie”, t. 6, s. 55–61
Dzięczkowski A. 2004. Materiały malakologiczne i botaniczne, [w:] Komorowo, stanowisko 1. Grodzisko kultury łużyckiej i osadnictwo wczesnośredniowieczne. Badania specjalistyczne, T. Malinowski red., Zielona Góra, s. 139–146
Górska - Gołaska K. [KGG] 1988. Kaźmierz, [w:] Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. 2, z. 1, A. Gąsiorowski red., Wrocław s. 150–153
Grabska M., Malinowski T. 1975. Wyniki badań powierzchniowych w rejonie Jeziora Bytyńskiego, „Fontes Archaeologici Posnanienses”, t. 25, s. 160–165
Hensel W. 1950. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 1, Poznań
Hensel W. 1959. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 3, Warszawa
Hensel W. 1980. Polska starożytna, wyd. 2, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk
Hensel W. 1987. Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna, wyd. 4, Warszawa
Jura C. 2005. Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy, wyd. 3, Warszawa
Kaźmierz. Historia, zabytki, turystyka, promocja firm, Kaźmierz b.r.w.
Klichowska M. 1960. Ślimaki i małże na stanowisku Ostrów Tumski 13, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 2, W. Hensel red., Wrocław–Warszawa, s. 188–189
Klichowska M. 1961. Materiały zoologiczne ze stanowiska Ostrów Tumski 17 w Poznaniu (1953–1954), [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 3, W. Hensel red., Wrocław–Warszawa, s. 109–111
Klichowska M. 1974 Sprawozdanie z badań nad zawartością próbek organicznych z wykopu II przy Placu Katedralnym w Poznaniu z 1958 r., [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 4, W. Hensel, J. Żak red., Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, s. 47–49
Kostrzewski J. 1929. Wykopaliska na Wyspie Komorowskiej Jeziora Bytyńskiego, „Wiadomości Archeologiczne”, t. 10, s. 158–160
Kostrzewski J. 1934. Grodzisko kultury łużyckiej w Komorowie, w pow. szamotulskim w Wielkopolsce, „Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności”, t. 38, s. 38–41
Kostrzewski J. 1962. Kultura prapolska, wyd. 3, Warszawa
Kowalenko W. 1938. Grody i osadnictwo grodowe Wielkopolski wczesnohistorycznej (od VII do XII wieku), Poznań
Kurnatowska Z. 2002. Organizacja grodowo-terytorialna Wielkopolski w okresie wczesnopiastowskim, a hipotetyczny przebieg drogi Ottona III do Gniezna, [w:] Trakt cesarski. Iława–Gniezno– Magdeburg, W. Dzieduszycki, M. Przybył red., Poznań, s. 91–101
Kurnatowska Z. 2008. Początki i rozwój państwa, [w:] Pradzieje Wielkopolski. Od epoki kamienia do średniowiecza, M. Kobusiewicz red., Poznań, s. 297–395
Kürbis B. 2001. Brun z Kwerfurtu i początki kultu Pięciu Braci, [w:] Polska na przełomie I i II tysiąclecia, S. Skibiński red., Poznań, s. 115–127
Labuda G. 2004. Szkice historyczne X–XI wieku. Z dziejów organizacji Kościoła w Polsce we wczesnym średniowieczu, Poznań
Makowiecki D., Makowiecka M. 2004. Zwierzęce szczątki kostne, [w:] Komorowo, stanowisko 1. Grodzisko kultury łużyckiej i osadnictwo wczesnośredniowieczne. Badania specjalistyczne, T. Malinowski red., Zielona Góra, s. 19–92
Malinowski T. 1972. Znaczenie badań wykopaliskowych na grodzisku w Komorowie, pow. Szamotuły, dla problematyki wczesnej epoki żelaza w Polsce, „Sprawozdania z posiedzeń komisji naukowych [Oddziału PAN w Krakowie]”, t. 15, s. 356–359
Malinowski T. 1973. Badania grodziska kultury łużyckiej w Komorowie, pow. Szamotuły, w latach 1970 i 1971, „Sprawozdania Archeologiczne”, t. 25, s. 83–100
Malinowski T. 1977. Badania wykopaliskowe na stan. 3 i stan. 12 w Komorowie, gm. Kaźmierz, woj. Poznańskie w 1975 r., „Fontes Archaeologici Posnanienses”, t. 26, s. 213–221
Malinowski T. 1990. Ergebnisse der von dem Lehrstuhl für Geschichte der Pädagogischen Hochschule in Słupsk vorgenommenen Untersuchungen über die jüngere Bronze- und Früheisenzeit, [w:] Interregional cultural relations between Polish territories and adjacent regions of central and eastern Europe, J. K. Kozłowski red., Archaeologia interregionalis, z. 11, Warszawa, s. 125–129
Malinowski T. 2004. Zagadnienia wstępne, [w:] Komorowo, stanowisko 1. Grodzisko kultury łużyckiej i osadnictwo wczesnośredniowieczne. Badania specjalistyczne, T. Malinowski red., Zielona Góra, s. 5–18
Malinowski T. 2005. Wczesnośredniowieczne groby jeźdźców z Komorowa, [w:] Europa Środkowo-Wschodnia. Ideologia, historia a społeczeństwo, J. Dudek, D. Janiszewska, U. Świderska-Włodarczyk red., Zielona Góra, s. 473–484
Malinowski T. 2006. Komorowo, stanowisko 1: grodzisko kultury łużyckiej – faktoria na szlaku bursztynowym, Rzeszów
Malinowski T. 2008. Archeologia o średniowiecznych i nowożytnych mieszkańcach Komorowa, Kaźmierz
Malinowski T. 2012. Mieszkańcy faktorii na szlaku bursztynowym z około IX–VIII wieku przed naszą erą w Komorowie, powiat szamotulski, Kaźmierz
Malinowski T., Malinowski A., Lorkiewicz W. 1994. Komorowo, stanowisko 12: cmentarzysko wczesnośredniowieczne, Słupsk
Pawlikowski M. 2004. Wyniki badań mineralogicznych i technologicznych ceramiki, [w:] Komorowo, stanowisko 1. Grodzisko kultury łużyckiej i osadnictwo wczesnośredniowieczne.Badania specjalistyczne, T. Malinowski red., Zielona Góra, s. 163–176
Przybył M., Dzieduszycki W. 2000. „Trakt cesarski”, „Kronika Wielkopolski”, nr 4 (96), s. 143–146
Śliwa P., Janyszek S. 2007. Przyroda gminy Kaźmierz, województwo wielkopolskie, Kaźmierz
Urbański J. 1951. Poznaj krajowe ślimaki i małże, Warszawa
Urbański J. 1963 Ślimak winniczek Helix pomatia L. – jego systematyka, biologia, znaczenie gospodarcze i ochrona, „Ochrona Przyrody”, R. 29, s. 215–254
Wąsowski R., Penkowski A. 2003. Ślimaki i małże Polski, Warszawa
Wędzki A. 1964. Kazimierz Biskupi, [w:] Słownik starożytności słowiańskich, t. 2, W. Kowalenko, G. Labuda, T. Lehr-Spławiński red., Wrocław–Warszawa–Kraków, s. 297
Zabilska M. 2012. Depozyty ze szczątkami mięczaków na stanowiskach kultury łużyckiej z Polski. Charakterystyka i próba określenia ich genezy, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Archeologia, 32, Toruń, s. 253–289
Buko A. 2005. Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej, Warszawa
Dembińska M. 1978. Zbieractwo, [w:] Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. 1, M. Dembińska, Z. Podkowińska red., Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, s. 97–101
Dembińska M. 1978. Pożywienie, [w:] Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. 1, M. Dembińska, Z. Podkowińska red., Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, s. 289–308
Dusza T. 2000. Kazimierz Biskupi, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 8, B. Migut red., Lublin, s. 1291– 1292
Dzieduszycki W., Przybył M. 2002. „Trakt cesarski” – próba odtworzenia przebiegu drogi pielgrzymki Ottona III do Gniezna na podstawie analizy źródeł pisanych i archeologicznych, [w:] Trakt cesarski. Iława– Gniezno–Magdeburg, W. Dzieduszycki, M. Przybył red., Poznań, s. 17–32
Dzieduszycki W., Przybył M. 2002. Wizyta Ottona III w Polsce w roku 1000. Droga podróży cesarskiej przez zachodnie rubieże państwa pierwszych Piastów, „Studia Zachodnie”, t. 6, s. 55–61
Dzięczkowski A. 2004. Materiały malakologiczne i botaniczne, [w:] Komorowo, stanowisko 1. Grodzisko kultury łużyckiej i osadnictwo wczesnośredniowieczne. Badania specjalistyczne, T. Malinowski red., Zielona Góra, s. 139–146
Górska - Gołaska K. [KGG] 1988. Kaźmierz, [w:] Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. 2, z. 1, A. Gąsiorowski red., Wrocław s. 150–153
Grabska M., Malinowski T. 1975. Wyniki badań powierzchniowych w rejonie Jeziora Bytyńskiego, „Fontes Archaeologici Posnanienses”, t. 25, s. 160–165
Hensel W. 1950. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 1, Poznań
Hensel W. 1959. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 3, Warszawa
Hensel W. 1980. Polska starożytna, wyd. 2, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk
Hensel W. 1987. Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna, wyd. 4, Warszawa
Jura C. 2005. Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy, wyd. 3, Warszawa
Kaźmierz. Historia, zabytki, turystyka, promocja firm, Kaźmierz b.r.w.
Klichowska M. 1960. Ślimaki i małże na stanowisku Ostrów Tumski 13, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 2, W. Hensel red., Wrocław–Warszawa, s. 188–189
Klichowska M. 1961. Materiały zoologiczne ze stanowiska Ostrów Tumski 17 w Poznaniu (1953–1954), [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 3, W. Hensel red., Wrocław–Warszawa, s. 109–111
Klichowska M. 1974 Sprawozdanie z badań nad zawartością próbek organicznych z wykopu II przy Placu Katedralnym w Poznaniu z 1958 r., [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 4, W. Hensel, J. Żak red., Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, s. 47–49
Kostrzewski J. 1929. Wykopaliska na Wyspie Komorowskiej Jeziora Bytyńskiego, „Wiadomości Archeologiczne”, t. 10, s. 158–160
Kostrzewski J. 1934. Grodzisko kultury łużyckiej w Komorowie, w pow. szamotulskim w Wielkopolsce, „Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności”, t. 38, s. 38–41
Kostrzewski J. 1962. Kultura prapolska, wyd. 3, Warszawa
Kowalenko W. 1938. Grody i osadnictwo grodowe Wielkopolski wczesnohistorycznej (od VII do XII wieku), Poznań
Kurnatowska Z. 2002. Organizacja grodowo-terytorialna Wielkopolski w okresie wczesnopiastowskim, a hipotetyczny przebieg drogi Ottona III do Gniezna, [w:] Trakt cesarski. Iława–Gniezno– Magdeburg, W. Dzieduszycki, M. Przybył red., Poznań, s. 91–101
Kurnatowska Z. 2008. Początki i rozwój państwa, [w:] Pradzieje Wielkopolski. Od epoki kamienia do średniowiecza, M. Kobusiewicz red., Poznań, s. 297–395
Kürbis B. 2001. Brun z Kwerfurtu i początki kultu Pięciu Braci, [w:] Polska na przełomie I i II tysiąclecia, S. Skibiński red., Poznań, s. 115–127
Labuda G. 2004. Szkice historyczne X–XI wieku. Z dziejów organizacji Kościoła w Polsce we wczesnym średniowieczu, Poznań
Makowiecki D., Makowiecka M. 2004. Zwierzęce szczątki kostne, [w:] Komorowo, stanowisko 1. Grodzisko kultury łużyckiej i osadnictwo wczesnośredniowieczne. Badania specjalistyczne, T. Malinowski red., Zielona Góra, s. 19–92
Malinowski T. 1972. Znaczenie badań wykopaliskowych na grodzisku w Komorowie, pow. Szamotuły, dla problematyki wczesnej epoki żelaza w Polsce, „Sprawozdania z posiedzeń komisji naukowych [Oddziału PAN w Krakowie]”, t. 15, s. 356–359
Malinowski T. 1973. Badania grodziska kultury łużyckiej w Komorowie, pow. Szamotuły, w latach 1970 i 1971, „Sprawozdania Archeologiczne”, t. 25, s. 83–100
Malinowski T. 1977. Badania wykopaliskowe na stan. 3 i stan. 12 w Komorowie, gm. Kaźmierz, woj. Poznańskie w 1975 r., „Fontes Archaeologici Posnanienses”, t. 26, s. 213–221
Malinowski T. 1990. Ergebnisse der von dem Lehrstuhl für Geschichte der Pädagogischen Hochschule in Słupsk vorgenommenen Untersuchungen über die jüngere Bronze- und Früheisenzeit, [w:] Interregional cultural relations between Polish territories and adjacent regions of central and eastern Europe, J. K. Kozłowski red., Archaeologia interregionalis, z. 11, Warszawa, s. 125–129
Malinowski T. 2004. Zagadnienia wstępne, [w:] Komorowo, stanowisko 1. Grodzisko kultury łużyckiej i osadnictwo wczesnośredniowieczne. Badania specjalistyczne, T. Malinowski red., Zielona Góra, s. 5–18
Malinowski T. 2005. Wczesnośredniowieczne groby jeźdźców z Komorowa, [w:] Europa Środkowo-Wschodnia. Ideologia, historia a społeczeństwo, J. Dudek, D. Janiszewska, U. Świderska-Włodarczyk red., Zielona Góra, s. 473–484
Malinowski T. 2006. Komorowo, stanowisko 1: grodzisko kultury łużyckiej – faktoria na szlaku bursztynowym, Rzeszów
Malinowski T. 2008. Archeologia o średniowiecznych i nowożytnych mieszkańcach Komorowa, Kaźmierz
Malinowski T. 2012. Mieszkańcy faktorii na szlaku bursztynowym z około IX–VIII wieku przed naszą erą w Komorowie, powiat szamotulski, Kaźmierz
Malinowski T., Malinowski A., Lorkiewicz W. 1994. Komorowo, stanowisko 12: cmentarzysko wczesnośredniowieczne, Słupsk
Pawlikowski M. 2004. Wyniki badań mineralogicznych i technologicznych ceramiki, [w:] Komorowo, stanowisko 1. Grodzisko kultury łużyckiej i osadnictwo wczesnośredniowieczne.Badania specjalistyczne, T. Malinowski red., Zielona Góra, s. 163–176
Przybył M., Dzieduszycki W. 2000. „Trakt cesarski”, „Kronika Wielkopolski”, nr 4 (96), s. 143–146
Śliwa P., Janyszek S. 2007. Przyroda gminy Kaźmierz, województwo wielkopolskie, Kaźmierz
Urbański J. 1951. Poznaj krajowe ślimaki i małże, Warszawa
Urbański J. 1963 Ślimak winniczek Helix pomatia L. – jego systematyka, biologia, znaczenie gospodarcze i ochrona, „Ochrona Przyrody”, R. 29, s. 215–254
Wąsowski R., Penkowski A. 2003. Ślimaki i małże Polski, Warszawa
Wędzki A. 1964. Kazimierz Biskupi, [w:] Słownik starożytności słowiańskich, t. 2, W. Kowalenko, G. Labuda, T. Lehr-Spławiński red., Wrocław–Warszawa–Kraków, s. 297
Zabilska M. 2012. Depozyty ze szczątkami mięczaków na stanowiskach kultury łużyckiej z Polski. Charakterystyka i próba określenia ich genezy, Acta Universitatis Nicolai Copernici, Archeologia, 32, Toruń, s. 253–289
Pobrania
Opublikowane
2013-01-01
Jak cytować
Malinowski, T. (2013). O winniczkach (Helix pomatia L.) z Wyspy Komorowskiej na Jeziorze Bytyńskim w kontekście chronologiczno-kulturowym. Archeologia Polski, 58(1-2), 225–235. Pobrano z https://journals.iaepan.pl/apol/article/view/175
Numer
Dział
Dyskusje i polemiki
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
