https://doi.org/10.23858/APol68.2023.007
The article contains a preliminary reconstruction of early medieval settlement in the Sienniczka river basin and presents the settlement of Siennica, the name of which was one of the first from this part of Mazovia to appear in written sources. It is contextualized in the south-eastern and eastern borderland of Mazovia, encompassing the catchment areas of the Świder, Kostrzyń and Liwiec rivers, where more than a dozen recorded strongholds formed a well-defined cordon. The interpretation covers the issue of medieval communication routes connecting Czersk with the border castellanies of Liw and Łuków, as well as the location of several settlements located on the periphery of south-eastern Mazovia, the names of which, together with the toponym Zenniza, were recorded in a document from 1220.
Download files
Citation rules
Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
References
ŹRÓDŁA PISANE I KARTOGRAFICZNE
Google Scholar
C D M — Codex diplomaticus et commemoratorium Masoviae generalis, 1, J.K. Kochanowski wyd., Warszawa 1919. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa [wbc.poznan.pl – dostęp: czerwiec 2022].
Google Scholar
C z e r — Księga ziemi czerskiej. Liber terrae Cernensis 1404–1425. Najdawniejsze księgi sądowe, J.T. Lubomirski wyd., Warszawa 1879.
Google Scholar
D K M — Dokumenty kujawskie i mazowieckie przeważnie z XIII w., B. Ulanowski wyd., Archiwum Komisji Historycznej, IV (osobna odbitka: Kraków 1887, 6, s. 12 [120]). Kujawsko--Pomorska Biblioteka Cyfrowa [umk.pl – dostęp: czerwiec 2022].
Google Scholar
H e l d e n s f e l d 1801–1804 — A.M. von Heldensfeld, Die Karte von Westgallizien, skala 1: 28.800. Wien [maps.arcanum.com/en/map/europe-18century-firstsurvey – dostęp: luty 2023].
Google Scholar
L u m a z — Lustracja województwa mazowieckiego 1565, I–II, I. Gieysztorowa, A. Żaboklicka wyd., Warszawa 1967–1968.
Google Scholar
M a p a 1939 — Mapa szczegółowa Polski 1: 25 000 (1929–1939). P40-S33-D, GLINIANKA, Warszawa 1939. Mapster [http://maps.mapywig.org – dostęp: 4 maja 2023].
Google Scholar
M a z o w s z e A H P I — Atlas Historyczny Polski. Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku. Część I: mapa, plany, W. Pałucki red., Warszawa 1973.
Google Scholar
M a z o w s z e A H P I I — Atlas Historyczny Polski. Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku. Część II: Komentarz i indeksy, W. Pałucki red., Warszawa 1973.
Google Scholar
M P H I I I — Monumenta Poloniae Historica. Pomniki Dziejowe Polski, III, Lwów 1878. Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa [umk.pl – dostęp: luty 2023].
Google Scholar
M T P — Mapa Taktyczna Polski 1: 100000. P40, S33, arkusz J33: Mińsk Mazowiecki, Wojskowy Instytut Geograficzny 1925. mapywig.org [dostęp: 4 maja 2023].
Google Scholar
P H P — Podział hydrograficzny Polski, II: Mapa 1:200.000, H. Czarnecka red., Warszawa 1980.
Google Scholar
P S M I — Zbiór ogólny przywilejów i spominków mazowieckich, I: obejmujący materyał do zgonu Konrada I, J.K. Kochanowski oprac. i wyd., Warszawa 1919. Internet Archive [dostęp: luty 2023].
Google Scholar
OPRACOWANIA
Google Scholar
B e n k o M. 1956, Dawne ośrodki miejskie południowego Mazowsza prawobrzeżnego, „Ochrona Zabytków”, 4 (35), s. 205–234.
Google Scholar
B i j a k U. 2001, Nazwy miejscowe południowej części dawnego województwa mazowieckiego, Kraków.
Google Scholar
B ł o ń s k i M. 2003, Ostroga z Radachówki nad Świdrem, [w:] Słowianie i ich sąsiedzi we wczesnym średniowieczu, M. Dulinicz red., Warszawa–Lublin, s. 109–114.
Google Scholar
B r o n i c k a - R a u hu t J., R a u h u t L. 1977, Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Starogrodzie, woj. Siedlce, „Wiadomości Archeologiczne”, 42/1, s. 58–86.
Google Scholar
B r y ń c z a k B. 2016, Sprawozdanie z badań AZP na obszarze 61-74, Warszawa. Archiwum Narodowego Instytutu Dziedzictwa.
Google Scholar
B r y ń c z a k B., M a r t y n i u k A. 1999, Sezon archeologiczny 1996 i 1997 w województwie siedleckim, „Szkice Podlaskie”, 7, s. 221–229.
Google Scholar
B r y ń c z a k B., M a r t y n i u k A. 2005, Zwola, st. 1, gm. Miastków Kościelny, woj. siedleckie, AZP 64-74/1, Informator Archeologiczny. Badania 1996, Warszawa, s. 246–247.
Google Scholar
B r y ń c z a k B., M a r t y n i u k A. 2006, Zwola, st. 1, gm. Miastków Kościelny, woj. siedleckie, AZP 64-74/1, Informator Archeologiczny. Badania 1997, Warszawa, s. 230–231.
Google Scholar
C h u d z i k D. [2015–2016] 2018, Wybrane aspekty wczesnośredniowiecznego osadnictwa Równiny Łukowskiej i Wysoczyzny Siedleckiej, „Światowit”, 13–14 (54–55), fasc. A/B, s. 107–132.
Google Scholar
C z o p e k - K o p c i u c h B. red. b.r.w., Elektroniczny słownik hydronimów Polski [https://eshp.ijp.pan.pl – dostęp: luty 2023].
Google Scholar
D a l e w s k i Z. red. 2014, Granica wschodnia cywilizacji zachodniej w średniowieczu, Warszawa.
Google Scholar
D e m i d o w i c z T. 2010, Dokudów – zarys dziejów, Biała Podlaska.
Google Scholar
D u l i n i c z M. 1992, Stan i potrzeby badań nad osadnictwem wczesnośredniowiecznym na Mazowszu (VI–XI w.), [w:] Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce, Z. Kurnatowska red., Poznań, s. 243–261.
Google Scholar
D u l i n i c z M. 2003, Mazowsze we wczesnym średniowieczu: jego związki z „państwem gnieźnieńskim”, [w:] Civitas Schinesghe cum pertinentiis, W. Chudziak red., Toruń, s. 89–119.
Google Scholar
D u l i n i c z M. 2005, Mazowsze w IX–XIII w., [w:] Problemy przeszłości Mazowsza i Podlasia, M. Dulinicz red., Archeologia Mazowsza i Podlasia. Studia i Materiały, 3, Warszawa, s. 187–201.
Google Scholar
D u n i n - W ą s o w i c z T. [1957] 2011, Wczesnośredniowieczne przeprawy przez środkową Wisłę, [w:] Teresa Dunin-Wąsowicz. Drogami średniowiecznej Polski. Studia z dziejów osadnictwa i kultury, wybór i oprac. tekstów: A. Janeczek, posłowie: M. Młynarska-Kaletynowa, Warszawa, s. 25–60.
Google Scholar
D u n i n - W ą s o w i c z T. [1969] 2011, Uwagi w sprawie osadnictwa wczesnośredniowiecznego na obszarze dzisiejszej Warszawy, [w:] Teresa Dunin-Wąsowicz. Drogami średniowiecznej Polski. Studia z dziejów osadnictwa i kultury, wybór i oprac. tekstów: A. Janeczek, posłowie: M. Młynarska-Kaletynowa, Warszawa, s. 201–222.
Google Scholar
D u n i n - W ą s o w i c z T. [1975] 2011, Węzeł drogowy pułtuski na tle sieci komunikacyjnej wczesnośredniowiecznego Mazowsza (X–XIII w.), [w:] Teresa Dunin-Wąsowicz. Drogami średniowiecznej Polski. Studia z dziejów osadnictwa i kultury, wybór i oprac. tekstów: A. Janeczek, posłowie: M. Młynarska-Kaletynowa, Warszawa, s. 253–268.
Google Scholar
D u n i n - W ą s o w i c z [1982] 2011, Wczesnośredniowieczna sieć drożna na Podlasiu, [w:] Teresa Dunin-Wąsowicz. Drogami średniowiecznej Polski. Studia z dziejów osadnictwa i kultury, wybór i oprac. tekstów: A. Janeczek, posłowie: M. Młynarska-Kaletynowa, Warszawa, s. 269–282.
Google Scholar
G a j o w n i c z e k Z. T. 2015, Dzieje Latowicza. Rozwój etnosu polskiego na południowo-wschodnim Mazowszu na przykładzie Latowicza i okolic. Studium przypadku, Latowicz.
Google Scholar
G a ł e c k i Z. 2023, Nazwa miejscowa i wodna Siennica w świetle danych onomastycznych, „Archeologia Polski”, 68, s. 243–249.
Google Scholar
G a ł e c k i Z., w druku a, Nazwa miejscowa i wodna Siennica w świetle danych onomastycznych, „Rocznik Mińskomazowiecki”.
Google Scholar
G a ł e c k i Z., w druku b, Średniowieczna nazwa kulturowa SIECZCZA < SIEKCZA, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”.
Google Scholar
G a ł e c k i Z., S k r z y ń s k a K. 2021, Wiejskie struktury osadnicze i ich przemiany w czasie. Przykład Nowosielca na dawnym pograniczu polsko-rusko-litewskim, „Przegląd Archeologiczny”, 69, s. 171–190.
Google Scholar
G a w l a s S. 1975, Osadnictwo ziemi czerskiej w średniowieczu: XII–XIV wiek, [w:] Dzieje Warki 1321–1971. Studia i materiały, B. Dymek red., Warszawa, s. 20–47.
Google Scholar
G i e y s z t o r A. [1994] 2006, Trzy stulecia najdawniejszego Mazowsza (połowa X – połowa XIII w), [w:] Dzieje Mazowsza do 1526 roku, H. Samsonowicz red., Warszawa, s. 109–160.
Google Scholar
G i e y s z t o r A., H e r b s t S., D z i e w a n o w s k i K. 1962, Mazowsze – nazwa i treść pojęcia w ciągu dziejów, [w:] Rok ziemi mazowieckiej, Płock, s. 61–62.
Google Scholar
G o ł e m b n i k A. 1978, Z problematyki badań rezydencji książęcej w Jazdowie, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 26/3, s. 281–300.
Google Scholar
G ó r s k a I., P a d e r e w s k a L., P y r g a ł a J., S z y m a ń s k i W., G a j e w s k i L., O k u l i c z Ł. 1976, Grodziska Mazowsza i Podlasia (w granicach dawnego województwa warszawskiego), Wrocław–Warszawa–Kraków.
Google Scholar
K a l a g a J., W r ó b l e w s k i W. 1992, Stan i potrzeby badań nad młodszym podokresem wczesnego średniowiecza (XI/XII–XIII w.) na Mazowszu południowo-wschodnim, [w:] Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce, Z. Kurnatowska red., Poznań, s. 265–273.
Google Scholar
K a r c z e w s k i D. 2000, Studia nad trzynastowiecznymi dokumentami klasztoru Norbertanek w Strzelnie, „Studia Źródłoznawcze”, 37, s. 109–130.
Google Scholar
K a r c z e w s k i D. 2001, Dzieje klasztoru Norbertanek w Strzelnie do początku XVI w., Inowrocław.
Google Scholar
K a s p e r o w i c z A. 1985, Najdawniejsza przynależność terytorialna Mazowsza południowego. „Przegląd Historyczny”, 76/1, s. 15–41.
Google Scholar
K i e r s n o w s k a T. 1986, Czersk w XIII i XIV wieku. Ośrodek władzy książęcej na południowym Mazowszu, Warszawa.
Google Scholar
K o w a l c z y k E. 1996, Osadnictwo ziemi liwskiej do połowy XIV w. w świetle źródeł pisanych, [w:] Słowiańszczyzna w Europie średniowiecznej, II, Miasta i rzemiosła, Z. Kurnatowska red., Wrocław, s. 193–199.
Google Scholar
K o w a l c z y k E. 2003a, Liw. Z dziejów kolejnego mitu archeologicznego (w związku z artykułem Wojciecha Wróblewskiego), „Kwartalnik Historyczny”, 94/3, s. 335–346.
Google Scholar
K o w a l c z y k E. 2003b, Wschodnie Mazowsze – „tabula rasa” (przyczynek do pracy Dariusza Karczewskiego, Dzieje klasztoru Norbertanek w Strzelnie do początku XVI w., Inowrocław), „Przegląd Historyczny”, 94/2, s. 195–198.
Google Scholar
K o w a l c z y k E. 2004a, Toponimia Mazowsza w oczach historyka i archeologa. Na marginesie ostatnich publikacji toponomastycznych, „Rocznik Mazowiecki”, 16, s. 283–296.
Google Scholar
K o w a l c z y k E. 2004b, Włość kałuska w średniowieczu. Z dziejów osadnictwa na wschodnim Mazowszu, „Rocznik Kałuszyński”, 4, s. 9–25.
Google Scholar
K o w a l c z y k E. 2005, Granice Mazowsza we wczesnym średniowieczu: ocena stanu badań, [w:] Problemy przeszłości Mazowsza i Podlasia, M. Dulinicz red., Archeologia Mazowsza i Podlasia. Studia i Materiały, 3, Warszawa, s. 167–172.
Google Scholar
K o w a l c z y k - H e y m a n E. 2014, Najstarsze nazwy miejscowe ziemi liwskiej, „Rocznik Liwski”, 7, s. 9–16.
Google Scholar
K o w a l c z y k - H e y m a n E. 2015, Świadectwa archeologiczne o początkach Warszawy, [w:] Początki Warszawy. Spojrzenie po 700 latach, H. Rutkowski red., Warszawa, s. 79–88.
Google Scholar
K o w a l c z y k - H e y m a n E. 2016, Węgrów. W sprawie genezy nazwy, „Onomastica”, 60, s. 233–248.
Google Scholar
K o w a l c z y k - H e y m a n E. 2019, O meandrach identyfikacji średniowiecznych nazw wodnych na północno-wschodnim i wschodnim Mazowszu, „Onomastica”, 63, s. 127–144.
Google Scholar
K r a s n o d ę b s k i D., S k r z y ń s k a K., O l c z a k H. 2019, Badania nieinwazyjne wybranych mikroregionów osadniczych, [w:] Początki chrześcijaństwa na pograniczu mazowiecko-ruskim, A. Buko red., Warszawa, s. 33–53.
Google Scholar
K u r a ś S. 1983, Słownik historyczno-geograficzny województwa lubelskiego w średniowieczu, [w:] Dzieje Lubelszczyzny, III, Warszawa.
Google Scholar
L i p i ń s k a O. 2001, Gród i osada podgrodowa na Bródnie Starym w świetle badań prowadzonych w latach 1949–1966, „Z otchłani wieków”, 56/1–2, s. 82–90.
Google Scholar
L i t a k S. 1964, Formowanie sieci parafialnej w Łukowskiem do końca XVI wieku, „Roczniki Humanistyczne”, 12/2, s. 5–136.
Google Scholar
L i t a k S. 2000, Powstanie organizacji parafialnej a rozwój osadnictwa w ziemi łukowskiej XII–XVI w., „Roczniki Humanistyczne”, 48/2, s. 283–307.
Google Scholar
M i ś k i e w i c z o w a M. 1996, Wczesnośredniowieczny kompleks osadniczy w Niewiadomej w województwie siedleckim, Warszawa.
Google Scholar
N o w i k A. M. 2014, Dzieje Mrozów w okresie przedrozbiorowym, [w:] Mrozy. Wieś–Miasto–Gmina, K. Juśkiewicz red., Mrozy, s. 40–50.
Google Scholar
N o w i k A. M. 2018, Dzieje parafii Kuflew do 1795 r., [w:] Dzieje ziemi kuflewskiej, K. Juśkiewicz, A.M. Nowik, J. Sekular red., Kuflew.
Google Scholar
N o w i k A. M. 2019, Dzieje Jędrzejowa w powiecie mińskim do 1914 r., [w:] Jędrzejów Nowy i Stary. Historia, szkoła, OSP, Jędrzejów Nowy, s. 10–35.
Google Scholar
N o w i k A. M. 2021, Dzieje Cegłowa do 1795 roku, [w:] Na cegle pisane. Historia miasteczka Cegłów, A.M. Nowik, A. Rogalski, A. Chojnacki, M. Śluzek red., Cegłów.
Google Scholar
N o w i k A. M., S a l i n a A. 2022, Pod rządami Piastów i Jagiellonów, VI wieków Mińska Mazowieckiego, II, Mińsk Mazowiecki.
Google Scholar
O ś c i ł o w s k i J. 2016, Uwarunkowania geograficzne lokalizacji grodów na południowym Mazowszu (X – połowa XIII w.). Problematyka badań interdyscyplinarnych, „Rocznik Muzeum Mazowieckiego w Płocku”, 20, s. 72–118.
Google Scholar
P a c u s k i K. 2019, Wschodnia granica Mazowsza w średniowieczu w świetle danych historycznych (X–XV w.), [w:] Początki chrześcijaństwa na pograniczu mazowiecko-ruskim w świetle badań wybranych cmentarzysk, A. Buko red., Warszawa, s. 15–32.
Google Scholar
P a w i ń s k i A. 1895, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym opisana przez Adolfa Pawińskiego, V: Mazowsze, Warszawa (=Źródła dziejowe, XVI).
Google Scholar
P i b e r - Z b i e r a n o w s k a M. 2017, Uwagi nad początkami powiatu garwolińskiego w ziemi czerskiej, [w:] Fines testios temporum. Studia ofiarowane profesor Elżbiecie Kowalczyk-Heyman w pięćdziesięciolecie pracy naukowej, M. Dzik, G. Śnieżko red., Rzeszów, s. 97–106.
Google Scholar
P i b e r - Z b i e r a n o w s k a M. 2021, Księstwo Mazowieckie u progu inkorporacji. Charakterystyka obszaru około 1526 r., (część południowa), „Studia Geohistorica”, 9, s. 95–113.
Google Scholar
R a u h u t L. 1971, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska w obudowie kamiennej na Mazowszu i Podlasiu, Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne, 1, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, s. 435–655.
Google Scholar
R a u h u t o w a J. 1976, Czersk we wczesnym średniowieczu od VII do XII w., Wrocław.
Google Scholar
R y m u t K., C z o p e k - Ko p c i u c h B., B i j a k U. red. 1996–2017, Nazwy miejscowe Polski. Historia, pochodzenie, zmiany, I–XIV, Kraków.
Google Scholar
S a l i n a A. 2015, Struktury administracji kościelnej w ziemi liwskiej, „Rocznik Liwski”, 8, s. 149–170.
Google Scholar
S a l i n a A. 2017, Wstęp, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziemi liwskiej w średniowieczu, T. Jurek red., oprac. M. Piber-Zbieranowska, A. Salina przy współpracy E. Kowalczyk-Heyman, Warszawa, s. V–XII.
Google Scholar
S a l i n a A. 2021, Wstęp, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziemi czerskiej w średniowieczu, 1, oprac. M. Piber-Zbieranowska, A. Salina z udziałem M. Bis i W. Bisa, Warszawa, s. V–XVI.
Google Scholar
S a m s o n o w i c z H. 1984, Ziemia liwska w średniowieczu, „Prace archiwalno-konserwatorskie na terenie województwa siedleckiego”, 4, s. 68–80.
Google Scholar
S a m s o n o w i c z H. 2015, Początki Warszawy, [w:] Początki Warszawy. Spojrzenie po 700 latach, H. Rutkowski red., Warszawa, s. 11–18.
Google Scholar
S a m s o n o w i c z H. 2021, Aleksandra Gieysztora badania nad Mazowszem, „Historia Slavorum Occidentalis”, 3 (30), s. 263–274.
Google Scholar
S k r z y ń s k a K. 2021, Metryka pogranicza. Sieć grodowa dorzecza środkowego Bugu w 2 połowie IX i w X w., Warszawa.
Google Scholar
S k r z y ń s k a K., w przygotowaniu, Nowe dane o wczesnośredniowiecznych grodziskach w dorzeczu Świdra na południowo-wschodnim Mazowszu.
Google Scholar
S k r z y ń s k a K., B r y ń c z a k B., w przygotowaniu, Wczesnośredniowieczne grodziska na rubieżach południowo-wschodniego Mazowsza, maszynopis w archiwum autorek.
Google Scholar
S ł o w n i k g e o g r a f i c z n y…1880–1902, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, F. Sulimierski, B. Chlebowski i W. Walewski red., I–XV, Warszawa.
Google Scholar
S ł o w n i k h i s t o r y c z n o - g e o g r a f i c z n y… 2017, Słownik historyczno-geograficzny ziemi liwskiej w średniowieczu, M. Piber-Zbieranowska, A. Salina, E. Kowalczyk-Heyman oprac., Warszawa.
Google Scholar
S ł o w n i k h i s t o r y c z n o - g e o g r a f i c z n y… 2021, Słownik historyczno-geograficzny ziemi czerskiej w średniowieczu, 1, A – CYCHRY, M. Piber-Zbieranowska i A. Salina, M. Bis, W. Bis oprac., Warszawa.
Google Scholar
S ł u p e c k i L. P. 2006, Dzieje Czerska w XI–XIV wieku, „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, 3, s. 9–36.
Google Scholar
S ł u p e c k i L. P. 2016, Czersk w świetle źródeł pisanych. Wieki XII–XIV, [w:] Czersk. Wzgórze Zamkowe. Badania w latach 1974–1983, P. Urbańczyk, M. Trzeciecki red., Origines Polonorum, 10, Warszawa, s. 29–43.
Google Scholar
S o k o ł o w s k i D. 2016, Miasta zdegradowane we wschodniej części województwa mazowieckiego, „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego”, 30, s. 72–94.
Google Scholar
S o l o n J., B o r z y s z k o w s k i J., B i d ł a s i k M ., R i c h l i n g A ., B a d o - r a K ., B a l o n J., B r z e z i ń s k a - W ó j c i k T., C h a b u d z i ń s k i Ł., D o - b r o w o l s k i R., G r z e g o r c z y k I., J o d ł o w s k i M. , K i s to w s k i M. , K o t R., K r ą ż P., L e c h n i o J., M a c i a s A., M a j c h r o w s k a A., M a l i - n o w s k a E., M i g o ń P. , M y g a - P i ą t ek U. , N i t a J. , P a p i ń s k a E. , R o d z i k J., S t r z y ż M., Te r p i ł o w s k i S., Z i a ja W. 2018, Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data, „Geographia Polonica”, 91/2, s. 143–170 [https://doi.org/10.7163/GPol.0115].
Google Scholar
S z u b i ń s k i E. 2020, Dzieje osadnictwa gminy Siennica w powiecie mińskim od pradziejów po zabory, cz. 1: opisowa, Siennica [https://polona.pl].
Google Scholar
Ta b e l l a . . . 1827, Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności, I-II, Warszawa. Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa [dostęp: luty 2023].
Google Scholar
T r z e c i e c k i M. 2015, Mazowsze w XIII wieku – spojrzenie archeologa, „Fontes Archaeologici Posnanienses”, 51, s. 149–166.
Google Scholar
T r z e c i e c k i M. 2016, Organizacja przestrzeni i zabudowa Wzgórza Zamkowego: XI–XIV w., [w:] Czersk. Wzgórze Zamkowe. Badania w latach 1974–1983, P. Urbańczyk, M. Trzeciecki red., Origines Polonorum, 10, Warszawa, s. 131–163.
Google Scholar
T r z e c i e c k i M. 2018, Grody „plemienne” i „wczesnopaństwowe” na Mazowszu (IX–XI w.). Stan badań, problematyka i możliwości interpretacji, „Historia Slavorum Occidentis”, 2/17, s. 42–67.
Google Scholar
T y s z k i e w i c z J . 2003, Geografia historyczna Polski w średniowieczu. Zbiór studiów, Warszawa, s. 63–74.
Google Scholar
U r b a ń c z y k P. 2016a, Fazy użytkowania wzgórza zamkowego w Czersku ustalone na podstawie badań z lat 1974–1983, [w:] Czersk. Wzgórze Zamkowe. Badania w latach 1974–1983, P. Urbańczyk, M. Trzeciecki red., Origines Polonorum, 10, Warszawa, s. 69–129.
Google Scholar
U r b a ń c z y k P. 2016b, Zakończenie – „historia stratygraficzna”, [w:] Czersk. Wzgórze Zamkowe. Badania w latach 1974–1983, P. Urbańczyk, M. Trzeciecki red., Origines Polonorum, 10, Warszawa, s. 333–335.
Google Scholar
W e y m a n n S. 1938, Cła i drogi handlowe w Polsce Piastowskiej, Poznań.
Google Scholar
W o l f f A. 1962, Studia nad urzędnikami mazowieckimi 1370–1526, Wrocław.
Google Scholar
W o l f f A., B o r k i e w i c z - C e l i ń s k a A. oprac., b.r.w., Kartoteka Słownika historyczno-geograficznego Mazowsza w średniowieczu, Warszawa, przechowywana w Instytucie Historii PAN. Publikacja internetowa: Kartoteka Słownika historyczno-geograficznego Mazowsza w średniowieczu; Kartoteka powiatu czerskiego w średniowieczu, Warszawa. Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych [rcin.org.pl – dostęp: maj 2023].
Google Scholar
W ó j c i k A. 2016, Wczesne średniowiecze, [w:] VI wieków Mińska Mazowieckiego, I, Archeologia – najdawniejsze dzieje, Mińsk Mazowiecki, s. 141–165.
Google Scholar
W r ó b l e w s k i W. 1990, Wstępne wyniki badań wykopaliskowych w Grodzisku, woj. Siedlce, stan. 1, w latach 1983–1986, „Sprawozdania Archeologiczne”, 41, s. 295–315.
Google Scholar
W r ó b l e w s k i W. 1991, Wczesnośredniowieczna sieć osadnicza dorzecza środkowego Liwca. Stan i potrzeby badań, „Prace archiwalno konserwatorskie na terenie województwa siedleckiego”, 7/2, s. 53–63.
Google Scholar
W r ó b l e w s k i W. 1995, Rubież zachodnia czy wschodnia? Z badań nad początkami wczesnośredniowiecznego osadnictwa w dorzeczu Liwca, [w:] Nunc de Svebis dicendum est... Studia archaeologica et historica Georgii Kolendo ab amicis et discipulis dicata, A. Bursche, W. Mielczarek, W. Nowakowski red., Warszawa, s. 271–287.
Google Scholar
W r ó b l e w s k i W. [1995–1998] 2001, Chronologia względna wczesnośredniowiecznych grodzisk środkowego i dolnego biegu Liwca. Próba analizy w świetle badań geologiczno-geomorfologicznych, „Wiadomości Archeologiczne”, 54, s. 3–21.
Google Scholar
W r ó b l e w s k i W. 2001, U źródeł kasztelanii liwskiej. Wczesnośredniowieczne struktury osadnicze w dorzeczu Liwca, [w:] Najstarsze dzieje Podlasia w świetle źródeł archeologicznych, B. Bryńczak, P. Urbańczyk red., Siedlce, s. 205–228.
Google Scholar
W r ó b l e w s k i W. 2003, „Mityczny” Liw raz jeszcze, czyli o krótkich nogach niecnych praktyk badawczych (uwagi na marginesie polemiki Elżbiety Kowalczyk), „Światowit”, 5 (43), fasc. B, s. 287–299.
Google Scholar
Z a w a d z k a - A n t o s i k B . 1969, Jarnice, pow. Węgrów. Stanowisko 1, Informator Archeologiczny. Badania 1968, Warszawa, s. 143–144.
Google Scholar