Mięso na rynkach miejskich w Koronie w XVII wieku. Wybrane problemy
DOI:
https://doi.org/10.23858/KHKM70.2022.2.003Słowa kluczowe:
mięso, miasta, handel, Polska, wczesna nowożytnośćAbstrakt
Artykuł poświęcony jest jednemu z aspektów zaopatrzenia w żywność polskich miast w XVII w. Podstawę źródłową stanowi dokumentacja wytworzona przez władze miejskie i cechy, a przede wszystkim rzadko dotychczas wykorzystywane taksy wojewodzińskie,
które wydawano w celu regulacji cen towarów i usług. Odtworzono dzięki nim oferowany przez miejskich rzeźników i przekupniów asortyment mięsa: bydła, trzody, drobiu, dziczyzny. W przypadku najpopularniejszych rodzajów mięsa (wołowiny i cielęciny) zestawiono ceny poszczególnych części tuszy. Z reguły rzeźnicy
oferowali także baraninę, wieprzowinę i kozinę. Domeną przekupni był handel drobiem, ptactwem dzikim i dziczyzną. W artykule zgromadzono i poddano analizie
dane z wybranych ośrodków (dużych, średnich i małych).
Pobrania
Bibliografia
Adamczyk Władysław. 1938. Ceny w Warszawie w XVI i XVII wieku, Lwów–Warszawa.
AGZ. 1911. Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie, t. 21, wyd. A. Prochaska, Lwów.
Arłamowski Kazimierz. 1931. Dzieje przemyskich cechów rzemieślniczych w dawnej Polsce, Przemyśl.
Baranowski Bohdan. 1957. Chów bydła w drugiej połowie XVII i w XVIII wieku w Łęczyckiem i na terenach sąsiednich, „Studia z Dziejów Gospodarstwa Wiejskiego”, t. I, s. 198–258.
Baranowski Bohdan. 1966. Podstawowa siła pociągowa dawnego rolnictwa w Polsce, Wrocław.
Baranowski Bohdan. 1975. Życie codzienne małego miasteczka w XVII i XVIII wieku, Warszawa.
Baszanowski Jan. 2017. Handel wołami w Polsce w XVI–XVIII wieku, Szczęsne.
Bogucka Maria. 1977. Z badań nad konsumpcją żywnościową mieszczan warszawskich na przełomie XVI i XVII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. XXV, nr 1, s. 31–42.
Chmiel Adam. 1930. Rzeźnicy krakowscy, Kraków.
Czerniecki Stanisław. 2009. Compendium ferculorum albo Zebranie potraw, oprac. J. Dumanowski, M. Spychaj, Warszawa.
Ernesti Johannis. 1691. Polnischer Donat, Thorn.
Gospodarka mięsna. 1991. Gospodarka mięsna w Polsce. Zarys dziejów, red. W. Pezacki, t. 1a, Warszawa.
HKM Polski. 1978. Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. III, Od XVI do połowy XVII wieku, red. A. Keckowa, D. Molenda, Wrocław.
HKM Polski. 1978. Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. IV, Od połowy XVII do końca XVIII wieku, red. Z. Kamieńska, B. Baranowski, Wrocław.
Horn Maurycy. 1966. Rzemiosło miejskie województwa bełskiego w pierwszej połowie XVII wieku, Wrocław.
Jarzębski Adam. 1909. Gościniec abo krótkie opisanie Warszawy 1643, Warszawa.
Karpiński Andrzej. 1977. Warunki życia pensjonariuszy szpitali warszawskich w XVI i w pierwszej połowie XVII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. XXV, nr 1, s. 43–62.
Klonder Andrzej. 2020. Prowincjusze i detaliści. Drobny handel i rzemiosło w Rzeczypospolitej w XVII–początku XVIII wieku, Warszawa.
Komeński Jan Amos. 1667. Orbis sensualium pictus, Bregae Silesiorum.
Kopaliński Władysław. 1985. Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa.
Linde Samuel Bogumił. 1808. Słownik języka polskiego, t. 1, cz. 2, Warszawa.
Majewski Marcin Łukasz. 2020. Cech rzeźników piotrkowskich w XVI–XVIII wieku, Warszawa–Piotrków Trybunalski.
Nabiałek Karol. 2009. Dzieje Wojnicza od XVI do połowy XVII wieku, [w:] W. Krawczuk, P. Miodunka, K. Nabiałek, Dzieje Wojnicza od XVI do XVIII wieku, Wojnicz, s. 69–271.
Pawlik Stefan. 1925. Hodowla bydła rogatego w Polsce w zarysie, Lwów.
Statuty. 1963. Statuty i przywileje cechów bydgoskich z lat 1434–1770, wyd. T. Esman, Z. Guldon, Bydgoszcz.
Stępkowski Lech. 1979. Taksy podwojewodzińskie dla miast powiatu chęcińskiego z lat 1637 i 1640, „Studia kieleckie”, 1/21, s. 81–103.
Sygański Jan. 1901. Historya Nowego Sącza od wstąpienia dynastyi Wazów do pierwszego rozbioru Polski, t. II, Lwów.
Ślawski Tadeusz. 1968. Produkcja i wymiana towarowa Biecza w XVI i XVII wieku, Rzeszów.
Tomaszewski Edward. 1934. Ceny w Krakowie w latach 1601–1795, Lwów.
Ustawy cen. 1894. Ustawy cen dla miasta Starej Warszawy od roku 1606 do roku 1627, wyd. A. Chmiel, Kraków.
Volckmar Nicolaus. 2005. Nicolausa Volckmara Viertzig Dialogi 1612: źródło do badań nad życiem codziennym w dawnym Gdańsku, wyd. E. Kizik, Gdańsk.
Wijaczka Jacek. 1995. Taksa podwojewodzińska dla miast województwa inowrocławskiego z r. 1631, „Ziemia Kujawska”, t. XI, s. 75–84.
Wyczański Andrzej. 1969. Studia nad konsumpcją żywności w Polsce w XVI i pierwszej połowie XVII w., Warszawa.
Zbiór. 2021. Zbiór dla kuchmistrza tak potraw jako ciast robienia wypisany roku 1757 dnia 24 lipca, wyd. J. Dumanowski, S. Bułatowa, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
